Σκόπελος | Βρήκαν χαμένο τσαντάκι με προσωπικά αντικείμενα και το παρέδωσαν σώο και αβλαβές

Ευχαριστώ δημόσια τα δυο Σκοπελιτάκια, που βρήκαν το χαμένο τσαντάκι μου με όλα μου τα προσωπικά αντικείμενα και το παρέδωσαν σώο και αβλαβές στην Αστυνομία Σκοπέλου, η οποία ειδοποίησε άμεσα την οικογένεια μου. 

Με την πράξη τους αυτή έδωσαν ένα παράδειγμα ήθους, ανιδιοτέλειας και ανθρωπιάς. Τους εύχομαι ολόψυχα να έχουν καλή πρόοδο στη ζωή τους.

Γιάννης Σίσκος

Καθηγητής

Η Σκόπελος στη Δισκογραφία

Η ΣΚΟΠΕΛΟΣ ΣΤΗ ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ

ΜΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ = ΧΙΛΙΕΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ

Γράφει ο καθηγητής 

Γιάννης Σίσκος(*)

Εισαγωγικό 

Ο οίστρος της δισκοφιλίας και της συλλεκτικής δεινότητας με έβαλαν στον πειρασμό να ψάξω στην απανταχού υπάρχουσα δισκογραφία εξώφυλλα δίσκων μουσικής που απεικονίζουν τη Σκόπελο. Ομολογώ ότι δεν έμεινα και τόσο ευτυχής από το αποτέλεσμα αυτής της έρευνας. 

Υπάρχουν μόνο δύο δίσκοι μακράς διάρκειας (LPs) που στα εξώφυλλα τους απεικονίζουν τη Σκόπελο. Επειδή όμως μια φωτογραφία αναβλύζει αναρίθμητες αναμνήσεις, δεν μπορώ να αφήσω ασχολίαστες τις εικόνες αυτών των εξωφύλλων και να μην ανατρέξω στο ελάχιστο στα μουσικά δρώμενα του νησιού μας, τις μουσικές, τα τραγούδια, τους οργανοπαίχτες του καθώς και σε ανθρώπους που πάσχισαν για να διασώσουν αυτά τα διαμάντια μέσα στο χρόνο. 

Δυο δίσκοι με Σκοπελίτικο εξώφυλλο 

Δίσκος SONATA: Τσάρκα με το τρεχαντήρι, 1971:

Ο Πλάτανος έχει γενέθλια· έκλεισε 110 χρόνια ζωής!

ΜΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ = ΧΙΛΙΕΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ

Γράφει ο καθηγητής Γιάννης Σίσκος (*)

Εισαγωγικό 

Όταν εμείς οι άνθρωποι έχουμε γενέθλια, φτιάχνουμε γλυκά, αγοράζουμε τούρτες, μαζεύουμε συγγενείς και φίλους, ανάβουμε κεράκια για να τα σβήσει ο εορτάζων ή η εορτάζουσα και γενικά δίνουμε έναν πανηγυρικό τόνο στο γεγονός των γενεθλίων. Τι συμβαίνει όμως όταν ο εορτάζων είναι ένα δένδρο και μάλιστα αιωνόβιο; Ποιος και πως θα πρέπει να γιορτάσει τα γενέθλια του; Ας δώσουμε μια απλή απάντηση: για αυτά τα ζητήματα δεν νοιάζεται κανείς! 

Ο λόγος γίνεται για τον πλάτανο που βρίσκεται στον Μώλο, στο παλιό λιμάνι της Σκοπέλου. Αυτή η ζωντανή ύπαρξη απέκτησε ζωή το έτος 1912 και φέτος έχει γενέθλια γιατί κλείνει 110 χρόνια ζωής. 

Τα Δημοτικά Σχολεία της Σκοπέλου· Κατ κι Απάν

ΜΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ = ΧΙΛΙΕΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ

Γράφει ο καθηγητής 

Γιάννης Σίσκος (*)

Πρόλογος

Στο δημοσίευμα αυτό προτείνω να θυμηθούμε τα δυο Δημοτικά Σχολεία, όπως αυτά λειτουργούσαν στη Σκόπελο της δεκαετίας του 50 και της δεκαετίας του 60. Ποιος δεν θυμάται αυτά τα δυο Σχολεία! Ευτυχώς, για μια ακόμα φορά,  οι φωτογραφίες είναι εδώ για να με βοηθήσουν να καταθέσω μια σειρά από προσωπικές αναμνήσεις μέσα από τις οποίες ελπίζω να φωτιστούν άγνωστες πλευρές της ιστορίας του νησιού μας. 

Τα δυο Δημοτικά Σχολεία που είχε η Σκόπελος την εποχή εκείνη ήταν το «ΚΑΤ το Σχολειό» και το «ΑΠΑΝ το Σχολειό». Έτσι τα ονόμαζαν όλοι στο νησί, το ΚΑΤ και το ΑΠΑΝ. 

Το ΚΑΤ στεγαζόταν σε ένα μεγάλο διώροφο αρχοντικό σπίτι, απέναντι από τη Φανερωμένη και είχε μια τεράστια χωματένια αυλή πίσω, η οποία χρησίμευε ως χώρος κυκλοφορίας των παιδιών κατά τα διαλείμματα (βλ. Φωτό 4). Για να κατέβη κανείς από το Σχολείο στην αυλή έπρεπε να κατέβη μια σειρά από σκαλάκια, όπου μαζευόντουσαν τα παιδιά για τις φωτογραφίες (βλ. Φωτό 1, 2 και 3). 

Το ΑΠΑΝ ήταν ένα Σχολείο περιωπής, ένα νεοκλασικό κομψοτέχνημα του 1906, δωρεά του κληροδοτήματος Ανδρέα Συγγρού. Ήταν χτισμένο πιο ψηλά, όπως πηγαίνουμε από τη Φανερωμένη προς τον περιφερειακό δρόμο, εκεί όπου στεγάζεται το σημερινό Δημοτικό Σχολείο (βλ. Φωτό 5 και 6). 

Πριν συνεχίσω με ιστορίες και φωτογραφίες από τα δυο Σχολεία, θα πρέπει να ξεκαθαρίσω ότι το Δημοτικό Σχολείο υπήρξε ενιαίο Σχολείο και ως τέτοιο λειτουργεί ακόμα και σήμερα. Απλά, τα δυο κτίρια ΚΑΤ και ΑΠΑΝ μοιραζόντουσαν τις έξι τάξεις, επειδή τα παιδιά ήταν πολλά και ένα μόνο κτίριο δεν επαρκούσε. Η δική μου διαδρομή ξεκίνησε από το ΚΑΤ, στις τάξεις 1η, 2α και 3η, συνεχίστηκε στο ΑΠΑΝ, 4η και 5η και ολοκληρώθηκε στο ΚΑΤ, στην 6η, απ’ όπου πήρα και το Απολυτήριο του Δημοτικού Σχολείου Σκοπέλου.  

Η πικρή αλήθεια είναι ότι, σήμερα δεν υπάρχει ούτε ένα λιθαράκι από τα δυο αυτά Σχολεία, γιατί και τα δυο έπεσαν θύματα των καταστρεπτικών σεισμών του 1965, αλλά και της ανθρώπινης επιπολαιότητας …!

Η πρώτη φωτογραφία μου στο ΚΑΤ 

Σεπτέμβριος του 1955: Παίρνω τη σάκα μου και πηγαίνω Σχολείο, για πρώτη φορά στη ζωή μου. Το βάπτισμα του πυρός γίνεται στο ΚΑΤ το Σχολειό. Δασκάλα μου είναι η κυρία Ελένη Μπερούκα (βλ. Φωτό 1, και 2). 

Η μητέρα μου, για να δυναμώσω, μου ετοίμαζε μια φέτα ψωμί με βούτυρο πάνω της, για να την τρώω σε ένα από τα διαλείμματα. Το χειμώνα, σε κάποιο διάλειμμα του Σχολείου, μόλις έβγαλα το ψωμάκι από τη σάκα, ακούστηκε η φωνή του δασκάλου από πάνω «Μαζευτείτε όλοι στα σκαλάκια, ήρθε ο φωτογράφος». Ήταν ώρα για φωτογράφηση του Σχολείου. Έτσι αναγκάστηκα να βγω φωτογραφία με το ψωμάκι στο χέρι (βλ. Φωτό 1). 

Φωτό 1: Δημοτικό Σχολείο ΚΑΤ το 1955, με τους δασκάλους Παπαϊωάννου, Ελένη Μπερούκα και Γεώργιο Κων. Λεμονή. Κάτω αριστερά ο γράφων. Δεξιά του, μεταξύ άλλων, οι Δημήτριος Εμμ. Βλαχάκης, Σπύρος Σταμ. Πατσής, Νίκος Γεω. Λάμπρου, Νίκος Κων. Κλωνάρης και Παντελής Κων. Λιθαδιώτης. Πίσω του, στα κορίτσια, οι Ευλαλία Δημ. Καρούση, Αικατερίνη Ανδρουλιδάκη, Αικατερίνη Γρηγ. Τσουκαλά, Σταυρούλα Ιω. Λεμονή και Αλεξάνδρα Βασ. Τσουκαλά.

Μια Φωτογραφία = Χίλιες αναμνήσεις

Γράφει ο καθηγητής Γιάννης Σίσκος (*) 

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ, Η «ΛΕΝΑ» ΚΑΙ ΚΑΠΟΙΟΙ ΧΕΙΜΩΝΕΣ ΣΤΗ ΣΚΟΠΕΛΟ

Αντί για πρόλογο

Μια φωτογραφία δεν αποτελεί απλά την απεικόνιση κάποιων εικόνων ή προσώπων, ειδικά όταν αυτές οι εικόνες έρχονται από το απώτερο παρελθόν. Πίσω από τις φωτογραφίες κρύβονται ιστορίες, γεγονότα και αναμνήσεις που φέρνουν πιο κοντά το παρελθόν στο σήμερα. Οι φωτογραφίες που παρουσιάζω σήμερα με βοηθούν να καταθέσω μια σειρά από προσωπικές αναμνήσεις μέσα από τις οποίες φωτίζονται άγνωστες πλευρές της ιστορίας του νησιού μας. 

Εύχομαι αυτή να είναι η αρχή για τη δημοσίευση και άλλων ιστορικών φωτογραφιών και αναμνήσεων με επίκεντρο το νησί μας.

Αρχές της δεκαετίας του 1950: Το πρώτο αυτοκίνητο στη Σκόπελο

Φωτό 1η: Πάνω στο αυτοκίνητο, αριστερά: Ιωάννης Παπαδόπουλος, Ηρακλής Μωραϊτης (μόλις διακρίνεται), Πελοπίδας Σίσκος, Ευάγγελος Κρικίδης. Δεξιά: Νικόλαος Κρικίδης, Απόστολος Λεμονής, Παναγιώτης (Τάκης) Σκούρας, ένας επιβάτης. Κάτω: Ο Δήμαρχος Σκοπέλου Γιάννος Ζαχ. Δουλίδης. 

Στις αρχές της δεκαετίας του 1950, ίσως το 1953, έρχεται στη Σκόπελο το πρώτο αυτοκίνητο. Το έφεραν τα αδέλφια Σταμάτης Καθηνιώτης (Σταμάτης ο σοφέρ) και Δημήτρης Καθηνιώτης (Μήτσος ο σοφέρ). Οι ανάγκες του νησιού σε μεταφορές ήταν τεράστιες. Όλες οι χερσαίες μεταφορές γινόντουσαν με ζώα. Έτσι το αυτοκίνητο αυτό έπαιξε ρόλο φορτηγού, ταξί και κυρίως λεωφορείου. Πήγαινε όπου μπορούσε να πάει. Το σημαντικότερο δρομολόγιο του όμως ήταν Σκόπελος-Αγνώντας, ειδικά όταν ο υποτυπώδης χωματόδρομος ήταν σε καλή κατάσταση και επέτρεπε στο αυτοκίνητο να περάσει. 

Γυμνάσιο Σκοπέλου 1941 - 1945: Το άλλο «κρυφό Σχολειό»

Γράφει ο Καθηγητής

Γιάννης Σίσκος*

Ένα ιστορικό κενό

Ξεφυλλίζοντας τις ιστοσελίδες του διαδικτύου, διαβάζουμε ότι το Γυμνάσιο Σκοπέλου (Αστικό Σχολείο τότε, πρώην Σχολαρχείο και μετέπειτα Ημιγυμνάσιο Σκοπέλου) λειτούργησε κανονικά μέσα στην κατοχή, δηλαδή την πενταετία 1941-1945, χωρίς να υπάρχουν στοιχεία για το Σχολείο, τους καθηγητές που δίδασκαν, τους μαθητές του, κλπ. Με το σύντομο άρθρο μου θέλω να καλύψω, έστω υποτυπωδώς, αυτό το ιστορικό κενό, ανατρέχοντας σε προσωπικές και άλλες φιλικές πηγές που δείχνουν τα πραγματικά γεγονότα εκείνης της ζοφερής περιόδου της εκπαίδευσης.

Το Γυμνάσιο στα κατοχικά χρόνια

Όπως είναι γνωστό, τον Ιούνιο του 1941 η Σκόπελος περιλαμβάνεται στην Ιταλική ζώνη κατοχής, ενώ τον Μάρτιο του 1944 οι Γερμανικές δυνάμεις κατοχής εγκαθιστούν μόνιμη φρουρά στη Σκόπελο.

Το 1941, το τετρατάξιο Αστικό Σχολείο αφήνεται στο έλεος της αβεβαιότητας. Πως θα λειτουργήσει και με ποιους καθηγητές; Μεσολάβησαν μια επιστράτευση, το Αλβανικό έπος και η κατάρρευση του μετώπου. Οι καθηγητές του προπολεμικού Αστικού Σχολείου δεν υπήρχαν πλέον, διότι απλά δεν επέστρεψαν στη Σκόπελο.

Φαίνεται όμως ότι το νησί θα έχει την τύχη με το μέρος του. Στην κατοχική πλέον Σκόπελο θα εγκατασταθούν τρεις απόφοιτοι του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο φυσικός Ανδρέας Ιω. Κουκορίνης (1909-1989) από τη Γλώσσα Σκοπέλου, πατέρας του εκλεκτού οφθαλμιάτρου Γιώργου Κουκορίνη και οι Σκοπελίτες Μαργαρίτης (Μάριος) Γεω. Μωραίτης (1912-1997), φιλόλογος και Πελοπίδας Κων. Σίσκος (1911-1976), μαθηματικός. Οι τρεις αυτοί άνθρωποι θα πάρουν την υπόθεση του Αστικού Σχολείου στις πλάτες τους, διδάσκοντας όλα τα μαθήματα, από φυσική και μαθηματικά μέχρι θρησκευτικά και από αρχαία Ελληνικά μέχρι Γαλλικά. Κατά τον τότε μαθητή Γεώργιο Κων. Λεμονή, το έργο τους συνεπικουρείτο από έναν τέταρτο διδάσκοντα, ονόματι Χαραλάμπους, ο οποίος δίδασκε δευτερεύοντα μαθήματα. Άτυπος διευθυντής του Σχολείου είχε αναλάβει ο αρχαιότερος Γλωσσώτης καθηγητής Ανδρέας Κουκορίνης.

Ειρήνη Ιω. Λιώσση - Σίσκου και
Φεβρονία Ηρ. Ντίνα - Μωραίτου:
Δυο πρώην συμμαθήτριες του Ημιγυμνασίου Σκοπέλου
παντρεύτηκαν δυο συναδέλφους

Το αξιοσημείωτο είναι ότι οι παραπάνω καθηγητές υπήρξαν ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ, ΑΔΙΟΡΙΣΤΟΙ και ΑΜΙΣΘΟΙ. Για να επιζήσουν έκαναν προφανώς άλλες παράλληλες δουλειές, κυρίως αγροτικές. Τους αξίζει ένα μεγάλο μπράβο! Αρκεί να φανταστεί κανείς ότι, ο Ανδρέας Κουκορίνης ερχόταν για να διδάξει από τη Γλώσσα στη Σκόπελο με τα πόδια …! Ήταν ο μόνος που το 1941 είχε οικογένεια (η σύζυγος του ήταν το γένος Σταματίου) με δυο γιους 7 και 2 ετών, ενώ το 1943 απέκτησε και τρίτον. Οι άλλοι δυο Σκοπελίτες Μωραίτης και Σίσκος παντρεύτηκαν το 1943 δυο πρώην συμμαθήτριες στο Ημιγυμνάσιο Σκοπέλου, την Φεβρονία Ηρ. Ντίνα και την Ειρήνη Ιω. Λιώσση αντίστοιχα (βλ φωτό).

Το Αστικό Σχολείο στεγαζόταν στην περιοχή «Μώλος» σε μεγάλο και ανθεκτικό κτίριο, μεταξύ παραλίας και του ναού της Γεννήσεως του Χριστού (βλ. φωτό). Για να χορηγήσει όμως το Σχολείο δίπλωμα, θα έπρεπε ο μαθητής να περάσει εξετάσεις ενώπιον Επιτροπής στο Βόλο, κάτι που στέρησε από πολλούς συμπατριώτες μας τη χαρά του πτυχιούχου.

Σκόπελος / Τελετή βράβευσης του Καθηγητή Γιάννη Σίσκου

Τον Σκοπελίτη καθηγητή του Πανεπιστημίου Πειραιώς Γιάννη Σίσκο* τίμησε χθες, με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, ο Δήμος Σκοπέλου σε μια τελετή που έγινε στον όμορφο και φιλόξενο χώρου του Αρχοντικού Βακράτσα, παρουσία πάρα πολλών Σκοπελιτών, μεταξύ των οποίων και ο τέως Δήμαρχος Σκοπέλου και νυν πρόεδρος του ΤΧΣ Γιώργος Μιχελής.

Ο Δήμαρχος Σκοπέλου απονένει αναμνηστική πλακέτα
στον Καθηγητή Γιάννη Σίσκο

Την βραδιά άνοιξε η κα Ελισσάβετ Μακαρατζή, η οποία παρουσίασε το "βιογραφικό"* του Καθηγητή και στη συνέχει τον λόγο πήρε ο Δήμαρχος Σκοπέλου Χρήστος Βασιλούδης ο οποίος είπε:

«Διπλή η χαρά  και η συγκίνηση που νιώθω απόψε… 

-Από τη μια, συνεχίζουμε μια προσπάθεια που ξεκίνησε από την προηγούμενη δημοτική μας θητεία, με τη διοργάνωση εκδηλώσεων τιμής και αναγνώρισης της προσφοράς Σκοπελιτών -και όχι μόνο- που διαπρέπουν στις Επιστήμες, τα Γράμματα και τις Τέχνες και  φιλοδοξούμε να γίνει ένας μικρός καλοκαιρινός θεσμός, ενταγμένος στην ετήσια δραστηριότητα του Δήμου μας. 

-Από την άλλη, είναι το πρόσωπο που τιμάμε σήμερα το...

Εκδήλωση βράβευσης του Καθηγητή Ιωάννη Σίσκου

Ο Δήμος Σκοπέλου διοργανώνει εκδήλωση προς τιμήν του συντοπίτη μας Καθηγητή του Πανεπιστημίου Πειραιώς Ιωάννη Σίσκου, όπου θα βραβευθεί από τη Δημοτική Αρχή για την προσφορά του στην Επιστήμη και τα Γράμματα, τη Δευτέρα 17 Αυγούστου, στις 9.00 μ.μ., στο Αρχοντικό Βακράτσα.

Θα ακολουθήσει ομιλία του διακεκριμένου Καθηγητή Πολιτικής Οικονομίας Κωνσταντίνου Βεργόπουλου με θέμα «Ευρώ ή Δραχμή».